" Μύρτις " - Ποίημα και απαγγελία: Δημήτρης Βίκτωρ

ΜΥΡΤΙΣ

Κατά τη διάρκεια των εργασιών της εταιρείας Αττικό ΜΕΤΡΟ, το 1994-1995, βρέθηκε στην περιοχή του Κεραμεικού ο χώρος όπου ήταν γνωστό πως υπήρχε το νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας.

Η ανασκαφή, έφερε στο φως έναν ομαδικό τάφο με σκελετικό υλικό από την ταφή περίπου 150 ανθρώπων, ενηλίκων και παιδιών, που έζησαν και πέθαναν την εποχή του Λοιμού των Αθηνών (430-426 π.Χ.)..

Η αιτία που προκάλεσε τον Λοιμό της Αθήνας και αποδεκάτισε  ένα μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της πόλης καθώς και του ίδιου του Περικλή, αποτελούσε μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα στην Ιστορία της ανθρωπότητάς.

Η διερεύνηση για τον παθογόνο παράγοντα του Λοιμού των Αθηνών, αποφασίσαμε να πραγματοποιηθεί σε υλικό από την εσωτερική (πολφική) κοιλότητα δοντιών των φερόμενων ως θυμάτων του Λοιμού, με σύγχρονες εργαστηριακές μεθόδους DNA, προκειμένου να προσδιοριστεί ο αιτιολογικός παράγοντας της φονικής ασθένειας. Ως υλικό της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν ακέραια δόντια τριών Αθηναίων, της Αθήνας του 430 π.Χ. Τα εργαστηριακά αποτελέσματα με αναλύσεις DNA ενοχοποίησαν το βακτήριο της Salmonella enterica serovar Typhi (τυφική Σαλμονέλα), το οποίο είναι υπεύθυνο για την εκδήλωση τυφοειδούς πυρετού. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε το Μάϊο του 2006 στη Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών.  

Ανάμεσα στα οστά του ομαδικού τάφου υπήρχε το κρανίο ενός κοριτσιού 11 περίπου χρόνων. Διατηρούσε ένα σημαντικό χαρακτηριστικό παιδιού αυτής της ηλικίας, δηλαδή, μέρος της νεογιλής οδοντοφυΐας συνυπήρχε με τη μόνιμη. Ήταν πολύ καλά διατηρημένο, χωρίς oστικές απώλειες και, επιπλέον, είχε ατόφια την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια.

Η άριστη κατάσταση του κρανίου της Μύρτιδος γέννησε την ιδέα της ανάπλασης ενός παιδικού προσώπου της εποχής του Περικλή.

Γι’ αυτό το σκοπό κατασκευάστηκε ένα ακριβές αντίγραφο του κρανίου, πάνω στο οποίο, με τη μέθοδο «Μάντσεστερ», ολοκληρώθηκε η ανάπλαση του προσώπου της Μύρτιδος. Η δε παρουσίαση της μικρής Αθηναίας, έγινε στο μουσείο της Ακροπόλεως, τον Απρίλιο του 2010.

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε, ότι το Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ ζήτησε από τη Μύρτιδα να γίνει «φίλη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ». Έτσι, η Μύρτις έγινε πολύτιμη συνεργάτης, πρέσβειρα του ΟΗΕ, στέλνοντας μήνυμα προς τους ηγέτες του κόσμου, που έλαβαν μέρος τον Σεπτέμβριο του 2010 στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας.

Τον Μάρτιο 2018, στη Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία παρουσίασαν την έκδοση του γραμματοσήμου της Μύρτιδος σε μία σπάνια συλλεκτική έκδοση περιορισμένης κυκλοφορίας.

Φέτος τον Φεβρουάριο, πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Τραπέζης της Ελλάδος η παρουσίαση του συλλεκτικού νομίσματος της Μύρτιδος των 5 ευρώ.