NAI

 

Για την κυρία Μαρία, την Δασκάλα ------ (7 Δεκεμβρίου 2012)

Χθες το βράδυ στις 9.34' πήρα ένα μήνυμα από τον Χρίστο, τον παιδικό μου φίλο, συμμαθητή και τώρα πια συνταξιούχο, που μου έλεγε ότι:

«Η δασκάλα μας της πρώτης δημοτικού, η Κυρία Μαρία, μας άφησε ορφανούς...»

Ένοιωσα ένα ρίγος καθώς με πλημμύρισαν σαν χείμαρρος, οι σκέψεις του περασμένων καιρών. Αισθάνθηκα την ανάγκη να κλείσω σφιχτά τα μάτια μου.

Να Θυμηθώ...

Να θυμηθώ πολύ καθαρά εκείνη την παλαιά ημέρα, κάποιας πρώτης Σεπτεμβρίου, όταν η μάνα μου πριν πάει για μεροκάματο, με πήγε σχεδόν με το ζόρι στο σχολείο.

Μπήκα τελευταίος στη γραμμή καθώς μία κυρία ψηλή με σκούρα ρούχα, προσπαθούσε όπως-όπως να βάλει σε ξεχωριστές γραμμές τα κουρεμένα αγόρια και τα ντροπαλά κορίτσια.

Όλα τα φτωχοντυμένα παιδιά, τρομοκρατημένα και σχεδόν αμίλητα κοιτούσαν σαν χαμένα γύρω τους, πότε τα πρόσωπα των άλλων παιδιών και πότε τις λιγοστές μανάδες ή τους πατεράδες ή κάποια μεγαλύτερη αδερφή ή αδερφό, που ήταν έξω από τον συρματένιο φράχτη της λασπωμένης αυλής με τις κοφτερές πέτρες.

Έγινε ο αγιασμός και η προσευχή και μπήκαμε στην τάξη με τα παλιά ξύλινα θρανία.

Τρία-τρία, τέσσερα- τέσσερα ή πέντε- πέντε στο κάθε θρανίο! 

Που να χωρέσουν εξήντα πέντε παιδιά σε ένα δωμάτιο, που δεν ήταν φτιαγμένο βέβαια για σχολείο αλλά ήταν ένα απλό πέτρινο νοικιασμένο σπίτι!

Εκεί η Κυρία Μαρία, με την μακριά φούστα και τον γκρίζο κότσο σε σχήμα μπανάνας, μας είπε για πρώτη φορά όλο το όνομά της "Μαρία Παπουτσή" και στην συνέχεια μας ρώτησε έναν προς έναν και τα δικά μας ονόματα.

Θυμάμαι την αγωνία του κάθε αγοριού και κοριτσιού, όταν πλησίαζε σιγά και βασανιστικά η σειρά του για να συστηθεί και από πριν ψιθύριζε ή έλεγε από μέσα του το όνομά του, (γιατί έπρεπε να πει και το όνομα πατρός και της μητρός), ώστε να μην τύχει και ντροπιαστεί σαν τον διπλανό, που δεν το κατάφερε με την πρώτη, είτε από τη ντροπή, είτε από το ξάφνιασμα.

Εκεί έπεσε και το πρώτο γέλιο όταν ο Θανάσης που ήταν το παιδί του παπά Γιώργη, είπε ότι το όνομα της μητέρας του ήταν: «Παπαδιά !!».

Η Κυρία Μαρία όμως δεν γέλασε και έσβησε γρήγορα και επιδέξια την ντροπή του γιατί κατάλαβε, ότι ο Θανάσης δεν ήξερε το όνομα της μητέρας του, επειδή όλοι οι συγγενείς και οι γείτονες τη φώναζαν πάντα, «Παπαδιά!...».

Η Κυρία Μαρία υπομονετικά, με τρυφερότητα και γλυκό χαμόγελο, έκλεβε τις λέξεις με τα ονόματα από όλους, λέγοντας στο τέλος και από ένα μπράβο: «Μπράβο Κώστα, μπράβο Χρήστο, μπράβο Ελένη, μπράβο Γιάννη...».

Έτσι πέρασαν δύο ώρες και στις επόμενες δύο, μας είπε παραμύθια: Ένα με τον κόρακα και την αλεπού και ένα πάλι με την αλεπού και τα αλεπουδάκια με τη φωτιά. 

Και έτσι άρχισαν οι πρώτες ερωτήσεις για το νόημα του παραμυθιού και την κύρια ιδέα, οπότε τα πρώτα χεράκια άρχισαν να σηκώνονται δειλά και ύστερα περισσότερα και περισσότερα.

Η μηχανή της επικοινωνίας πήρε εμπρός και συνέχιζε και συνέχιζε καθώς μεταδόθηκε ο πρώτος ανταγωνισμός σε όλη την τάξη.

Στο τέλος μας είπε να φέρουμε την άλλη ημέρα όλοι από ένα τετράδιο με γραμμές, ένα μολύβι και ένα σβηστήρι γιατί θα μαθαίναμε το πρώτο γράμμα σε σχήμα κουλουριού. 

Αυτό το κουλουράκι μας το έγραψε και στον πίνακα.  

Θυμάμαι όταν γύρισα στο σπίτι (παράγκα), ενθουσιασμένος με ορμή να τα αφηγηθώ όλα με κάθε λεπτομέρεια. Δεν έβλεπα την ώρα να ξαναβρεθώ την άλλη μέρα ξανά στο θρανίο για να ξαναδώ και να ξανακούσω πάλι την Κυρία Μαρία.

Την τόσο καλή και γλυκιά Κυρία Μαρία!

Πέρασαν από τότε δεκάδες τα χρόνια. Ποτέ δεν ένοιωσα τέτοια αισθήματα για κάποιον άλλο δάσκαλο, δασκάλα ή καθηγητή. Και τώρα μπορώ να κρίνω ότι δεν ήταν η τρυφερή ηλικία ή ο χρόνος που σμίλεψε τη μνήμη.

Η Κυρία Μαρία  ήταν μία όαση στα πέτρινα εκείνα χρόνια.

Χρόνια μιας άλλης εποχής, άλλων συναισθημάτων, πόνων γέλιων και δακρύων.

Η Κυρία Μαρία υπήρξε ένας Άνθρωπος Φωτός.

Ήταν ο Άνθρωπος της Βαθειάς Πίστης στην Προσφορά.

Δασκάλα του Μεγάλου Καθήκοντος που το έκανε ανιδιοτελώς πράξη με Αυταπάρνηση για προσωπικές απολαύσεις, σε σημείο που τρόμαζες και στο τέλος το θαύμαζες.

Είναι από τα σπάνια πρόσωπα που επιθυμείς να ξαναζήσουν.

Κυρία Μαρία μας, μεγαλώσαμε πια και εμείς.

Η τάξη μας και οι παιδικές παρέες σκορπίστηκαν και χάθηκαν στις Οδύσσειες της Ζωής.

Όσοι από τους παλαιούς μικρούς μαθητές σου μπόρεσαν να κρατήσουν κάποιους δεσμούς, σε θυμούνται υπερήφανα και τρυφερά.

Για τον Γιάννη, το Χρήστο, τον Βαγγέλη, τον Βασίλη και εμένα είσαι η Δασκάλα μας η Εκλεκτή και η Μοναδική!

Είμαστε ευγνώμονες και πλήρεις από την ανάμνησή σου και ευτυχείς που βρέθηκες στο δρόμο μας στα τρυφερά μας εκείνα χρόνια.

Στο δρόμο με τα κόκκινα χώματα, στην λασπωμένη αυλή με τις κοφτερές πέτρες και στα παλιά θρανία της εξαιρετικής γνώσης...

Και τι δεν θα δίναμε να ξανακαθίσουμε πάλι, έστω για λίγο, σε εκείνα τα παλιά θρανία μπροστά σου ...

Να καθίσουμε και να σου πούμε για το νόημα και την κύρια ιδέα, ο κάθε ένας με τη σειρά του, σηκώνοντας σεμνά το χέρι του σαν καλός μαθητής...

Κυρία! Κυρία ! Εγώ Κυρία!..

Δημήτρης Βίκτωρ / 7 Δεκεμβρίου 2012

Για τον Άνθρωπο…

Δεν πάσχουμε από καλλιτέχνες. Ούτε από Τέχνη.

Πάσχουμε για τον άνθρωπο της Τέχνης, σύμβολο, δάσκαλο και οδηγητή.

Ψάχνουμε για εκείνους που φέρουν άξια τον τίτλο της ποιότητας, της προσφοράς.

Ψάχνουμε τον Άνθρωπο...

Δημήτρης Βίκτωρ

" R A N " - του Akira Kurosawa, του πρίγκηπα της Τέχνης

Υπάρχουν τέχνες, καλές τέχνες υψηλές και τέχνες σπουδαίες και ξεχωριστές...

Αυτές που εκτός από την ευφορία που σου δίνουν, σε κάνουν να σκέφτεσαι βαθιά, να αισθάνεσαι σημαντικός και να γίνεσαι σοφότερος...

«RAN», στα αρχαία ιαπωνικά σημαίνει  «Χάος».

Αυτό το χάος που είναι κυρίαρχο στις σχέσεις των ανθρώπων και των λαών.
Αυτό, που περιγράφουν όλοι οι συγγραφείς και οι ποιητές του κόσμου.
Αυτό, που προσπαθούν να δαμάσουν οι νομοθέτες και οι θρησκείες και να το απαλύνουν όλες οι τέχνες.
Αυτό, που περιέγραψε ο Όμηρος και όλοι οι μεγάλοι δραματουργοί και τραγωδοί
Ο Σαίξπηρ και στα τριάντα οκτώ του έργα αυτό κάνει, αυτό εκφράζει, αυτό προσπαθεί.
Μοιραία τα υλικά του θα τα εμπνευστεί από τις δεξαμενές του Ομήρου και των τραγικών των ένδοξων χρόνων της αρχαίας Ελλάδας.
Μόνο που εκεί στα μεγάλα αδιέξοδα του τέλους, είχε εφευρεθεί ο «από μηχανής θεός» και έπιανε το κόλπο, αν και πάρα πολλοί γελούσαν με αυτό...
Στα χρόνια του Σαίξπηρ, βέβαια, δεν θα μπορούσε αυτό να περάσει.
Και γι' αυτό το λόγο δεν ήξερε και ο ίδιος πως να τελειώσει πολλά έργα του. Πάντα τα έργα του ξεκινούν με μεγάλο ενδιαφέρον. Συνεχίζουν, επίσης, στο δέσιμο της υπόθεσης με δύναμη καθώς και στις ανατροπές με επιτυχία.
Οι στίχοι υπέροχοι, αλλά προς το τέλος, συνήθως αδυνατίζει η υπόθεση, μέχρι αδιαφορίας.
Όλα όμως στην τέχνη είναι χρήσιμα. Άλλωστε το ένα πατάει επάνω στο άλλο, μέσα από τις δημιουργίες των ετών και των αιώνων.
Ο σπουδαίος Άμλετ δεν θα υπήρχε, αν ο Σαίξπηρ δεν διάβαζε την Ορέστεια. Το δίλλημα του Άμλετ είναι αντιγραφή του διλλήματος του Ορέστη για την τιμή της εκδίκησης, σε όλο της το βάθος.
Χρειάστηκε το 1984 ένας γίγαντας της τέχνης να επαναλάβει το ίδιο. Αυτός όμως θα βάλει τα πράγματα σε μια διαφορετική, σωστή θέση.
Ο σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα, "κλέβει" την ιστορία του διάσημου έργου, «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ και το κάνει ταινία.
Γράφει την ιστορία μόνος του και στη θέση των τριών κοριτσιών, βάζει τρεις γιούς. Ο πατέρας, ο άρχοντας, που πάτησε πάνω στο χάος και δημιούργησε το δικό του, θέλει να κληροδοτήσει δικαιοσύνη, μέσα στην τραγική του αφέλεια!.
Όλα θυσία στο βωμό της  Εξουσίας. Οι άνθρωποι πνιγμένοι στη ματαιοδοξία. Οι σχέσεις διαπλεκόμενες και ακραίου μίσους. Κυρίαρχη η  Απληστία, η Φθορά, η Καταπίεση η έλλειψη κάθε Δικαίου.
Η Οικογένεια, η ίδια απόλυτη καταστροφή. Δεν υπάρχουν περιθώρια για επιλεκτικές αγάπες.
Η πίστη σ΄αυτήν, μοιραία υποκρισία. Το πρώτο βήμα είναι η επιβίωσή της πριν από την εξέγερση που θα ξεριζώσει συθέμελα τους θύλακές της.
Αυτά στην Ιαπωνία του μεσαίωνα. Όλοι πολεμούν εναντίον όλων, μέσα στο απόλυτο χάος. Η ιστορία όμοια με αυτή του «Βασιλιά Ληρ». Η εξέλιξη της πλοκής επίσης. Το κυνήγι των αξιών και της χαμένης συνείδησης των ανθρώπων για κάποιο φως Δικαίου, μέσα στην ανθρώπινη ζούγκλα, επίσης στην ίδια τροχιά αναζήτησης.
Όλα αριστουργηματικά στην ταινία του Κουροσάβα. Η έβδομη τέχνη υποκλίνεται ταπεινά, στον πρίγκιπα της μεγάλης σκηνοθεσίας.
(Ο Lukas και o Kopola, συμπαραγωγοί στην προηγούμενη ταινία του "Καγκεμούσα", μαζί με τον Spielberg, ζητάνε την άδεια να παρακολουθήσουν κάποια γυρίσματα και εκείνος τους επιτρέπει να κοιτάζουν ήσυχα από μακριά!).
Η ζωγραφική στην σωστή της διάσταση, σε όλα τα πλάνα, που ο ίδιος ο Κουροσάβα τα ζωγράφιζε πριν από το γύρισμα!
Τα πλούσια αισθήματα που αναβλύζουν από την αφήγηση δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο ενώ οι πολεμικές μάχες είναι απαράμιλλες, ασύγκριτες!
Οι σκηνές στην απόλυτη αισθητική! Συγκλονίζει η πλοκή... Η τέλεια αφήγηση πάνω από όλα, σε καθηλώνει και βάζει σε εγρήγορση όλο τον νου. Ο μαέστρος το γνωρίζει αυτό και συνεχίζει να σε κατευθύνει στα πιο σπάνια μονοπάτια της σκέψης. Όλες οι αισθήσεις σε εγρήγορση. Να μην χάσεις κάτι από το μεγάλο ποίημα, από τον θαυμαστό, διάλογο.
Να ζήσεις την απόλυτη συγκίνηση, τον ενθουσιασμό της μεγάλης ανθρώπινης δημιουργίας.
Περνάνε οι στιγμές. Όσο και να επιθυμείς να τις συγκρατήσεις, αυτές περνούν και σε ταξιδεύουν αλλού, ακόμη πιο βαθειά στα απόκρυφα του ανθρώπινου...χάους.
Το ενδιαφέρον και ο προβληματισμός παραμένουν αμείωτα μέχρι το τελευταίο καρέ...

Το τελευταίο καρέ!... Το μεγάλο ζητούμενο…

Τι θα γίνει στο τέλος; Πως θα τελειώσει;
Στον «Βασιληά Ληρ» ξέρουμε το τέλος, Εδώ;
Εδώ δεν μιλάει ο Σαίξπηρ πια, αλλά ο Κουροσάβα.
Αυτός, σε μακρινό πλάνο και με τον ήχο από ελάχιστες επαναλαμβανόμενες μουσικές νότες, θα μας δείξει την κατάληξη του ανθρώπου. Του κάθε ανθρώπου. Του κάθε θύματος των πόνων της ζωής και της δημιουργίας.
Ο κόμπος που θα αισθανθείς, το ανατρίχιασμα που θα σε κυριεύσει, ο θαυμασμός για την σπουδαία σκέψη, θα χαραχθούν για πάντα μέσα σου, ψιθυρίζοντας πως για κάτι τέτοια αξίζει να ζεις...
Κι όμως, μιλάμε για την απόλυτη περιγραφή του χάους, της ύπαρξης των ανθρώπων...

Μιλάμε για τον μεγάλο Ακίρα Κουροσάβα και το αιώνιο  RAN !...

Σεβασμός!...

Δημήτρης Βίκτωρ


                                     http://www.youtube.com/watch?v=AbbfDntoRRk

                   

 

Ο Δ. Βίκτωρ στο σήμα του AKIRA KUROSAWA

(Kamakura - Japan)

"ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ " ---- (Για τον Μίκη) ------ Ποίημα και Απαγγελία: Δημήτρη...