Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Για τον Κώστα Μπαλάφα


Περνάει η Ζωή από μπροστά μας και την κοιτάζουμε αδιάφορα.

Ή δείχνουμε ενδιαφέρον σε κάτι εντελώς ασήμαντο.
Και συμβαίνει το ασήμαντο να αντηχεί στο Μέλλον, να σου καθορίζει τη Ζωή και να χαράσσει την Ιστορία...
Τη δική σου ιστορία ή την Ιστορία των ανθρώπων...
Και είναι αυτό το φαινομενικά μικρό, μια λέξη, ένα σχόλιο, στοχασμός ή εικόνα. Που λίγοι τη συλλαμβάνουν και λιγότεροι μπορούν να την συγκρατήσουν για να την αφηγηθούν.
Αυτό συμβαίνει με τους ξεχωριστούς σχολιαστές της Ιστορίας. Τους εκλεκτούς καλλιτέχνες. Και δεν μπορούν να το κάνουν όλοι.
Η φύση προικίζει με την εξουσία του ταλέντου τους λίγους.
Τους λίγους σαν τον Κώστα Μπαλάφα, που το δικό του ταλέντο, σαν καθήκον, του υπαγόρευε να καταγράψει και να αφηγηθεί στους επόμενους ανθρώπους που θα έρθουν στη Ζωή , την εποχή του με φώς.
Όχι όμως όποια πλευρά της εποχής του αλλά αυτή του μόχθου των απλών ανθρώπων για τη ελπίδα της Τιμής της Ζωής.
Μόνος, περιηγητής με γραφίδα τη μηχανή με τους φακούς και συντροφιά το πάθος, περπάτησε στους κακοτράχαλους δρόμους της τότε πατρίδας του.Έψαξε, ανακάλυψε, βρήκε.
Τίμησε τη φωτογραφική τέχνη και μας άφησε αλήθειες σε εικόνες που χαράσσουν την μνήμη.
Είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τον εμφύλιο και την τοιχογραφία της τότε Ελλάδας, πριν και μετά, χωρίς τις ζωγραφικές φωτός του Κώστα Μπαλάφα.
Χρυσή σελίδα στην ιστορία της τέχνης της φωτογραφίας, στα εξαίσια χρώματα του μαύρου και του άσπρου. Αυτό ήταν και είναι το τόξο του εξαιρετικού καλλιτέχνη, ανθρώπου και φίλου Κώστα Μπαλάφα.

Κύριε Κώστα μου πολλές φορές σου έσφιξα το χέρι…
Τότε που άστραφτες κάθε στιγμή στον Ήλιο.
Σου το σφίγγω και τώρα για θύμηση παντοτινή.

Ο φίλος σου   Δημήτρη Βίκτωρ
 

 
Κάτι σαν Υστερόγραφο

ΕΝΑΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΣ

Θυμήθηκα τριάντα χρόνια πριν , όταν δεν υπήρχαν τα πίξελ και τα πολλά ASA.Όταν ο παθιασμένος φωτογράφος πάσχιζε στα σκοτάδια να βρει τον τρόπο να εντυπωσιάσει τον εαυτό του και τους άλλους γύρω του. Και προπαντός να φέρει σε δύσκολη θέση τους άλλους φωτογράφους . Γιατί πώς να το κάνουμε, αυτή η αλαζονεία ωθούσε τα ζητήματα.
Για να βγάλoυμε φωτογραφίες μαζί με τον Σπύρο Τρουπάκη από τα μπαλέτα του Μπεζάρ στα σκοτάδια του θεάτρου της Επιδαύρου ή με τον Κώστα Κορωναίο από τα μπαλέτα Μπολσόι  -  Λίμνη των Κύκνων στο Ηρώδειο, θα έπρεπε να επινοήσουμε δικό μας τρόπο. Μεγάλη η πρόκληση. Δυστυχώς όμως η ευαισθησία του γρήγορου φιλμ παρέμενε πενιχρή και ο τότε τηλεφακός, σκοτεινός. Κάτι θα έπρεπε αναγκαστικά  να γίνει με την εμφάνιση του φιλμ.
Και τότε χωρίς δισταγμό το βράζαμε. Κυριολεκτικά!  Όπως το τσάι στο μπρίκι!
Και το αποτέλεσμα; Μιά χαρά με πρώτη ματιά αλλά πολύς, μα πάρα πολύς κόκκος.
«Και τι έγινε;» Σκεφτόμαστε. « Θα φανεί ότι το κάναμε επίτηδες και όλοι θα μασήσουν…»
«Άλλως τε το θέμα ήταν εκεί κυρίαρχο. Είχε βγει. Αυτό είναι που θα μείνει…»
Όμως αυτό τι ήταν τώρα; Φωτογραφία; Εδώ είχαμε εφαρμόσει τόσα κόλπα, έως και λίγη μαγειρική. Τι ήταν το ζητούμενο; Μα η παραγωγή με κάθε τρόπο της εικόνας, βέβαια.
Είπα εικόνας;
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του φωτογράφου Κώστα Μπαλάφα υπήρξα φίλος του.
Μιλούσαμε για τη φωτογραφία του παρελθόντος και του παρόντος. Με δυσπιστία ο κύριος Κώστας μάθαινε για τα ψηφιακά θέματα. Για να τον πείσω πήρα μια από τις καλύτερες φωτογραφίες του, μια κόντρα πρωινού στην αγορά των Ιωαννίνων. Την τύπωσα ψηφιακά σε πέντε βερσιόν. Ο κύριος Κώστας εξεπλάγη με το αποτέλεσμα. Όλες ήταν υπέροχες .
Πως όλες; Μα αφού ήταν διαφορετικές στους τόνους, στα λευκά, στα σκούρα, σε όλα.! Του εξήγησα με κάθε τρόπο για το πώς συντελείται το θαύμα. Ο κύριος Κώστας με τα πολλά κατάλαβε και μου είπε μια μέρα θλιμμένα: « Μα τώρα γίνονται όλα αυτά Δημητράκη;»
Στη συνέχεια του έδειξα δικές μου φωτογραφίες με διάφορες τεχνικές. Με δυναμικές επεμβάσεις  μετά τη αρχική λήψη. Με φυσικό φως σε δύσκολες συνθήκες, με κυρίαρχο πλέον όπλο τα ατελείωτα ASA.  Αποτελέσματα που δεν πιάνει το ανθρώπινο μάτι .

Μιά μέρα ρώτησα τον Κώστα Μπαλάφα: « Κύριε Κώστα με τις επεμβάσεις μου αυτές, έστω και αν δεν έχουμε αποδεχτό και καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, δεν μπορώ να λέω πλέον ότι είμαι μόνο φωτογράφος. Αλλά ούτε και ζωγράφος. Κάτι άλλο ίσως..»
«Ναι, είσαι ένας εικονογράφος», απάντησε… « Ένας εικονογράφος»…

Όσον αφορά στο μπρίκι, το έχω κρατήσει ακόμα, όπως και όλες τις αγαπημένες φωτογραφικές μηχανές και βράζω σε αυτό μόνο τσάι του βουνού…
Ο Σπύρος Τρουπάκης πάντα καφέ.! Κλασσικά…
Ο Κώστας Κορωναίος; Άγνωστο… Χαθήκαμε…


V i C t ω R /  9  Οκτωβρίου - 2011