Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΡΑΜΠ

 Τραμπ και παλιάνθρωποι

 Ο Τραμπ είναι ένας παλιάνθρωπος.

Ο Τραμπ έχει παντού οπαδούς!

Αυτό παραξενεύει πολλούς, αλλά είναι φυσικό να συμβαίνει.

Ο Τραμπ είναι αμόρφωτος.

Αυτό από μόνο του δεν τον κάνει βέβαια, παλιάνθρωπο αλλά σε συνδυασμό με το θυμικό του, που είναι κυνικός, αλαζόνας, ακραίος εγωϊστής και υπηρέτης μόνον του δικού του συμφέροντος, τον κάνει υπηρέτη του κακού.

Κακοί είναι πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι των ανθρώπων.

Όσοι υποστηρίζουν τον Τραμπ, είναι και αυτοί παλιάνθρωποι.

Δεν θα το παραδεχτούν βέβαια αυτό, γιατί θα προδώσουν τα βαθύτερα πιστεύω τους! Ως επιχείρημα έχουν τον προσδιορισμό της έννοιας.

Αφού και ο Σεξπηρικός Ριχάρδος ο Γ’, για παράδειγμα, είχε τους δικούς του οπαδούς, πως να αποδειχθεί πως ήταν παλιάνθρωπος;

Τί να πούμε για Χίτλερ και Στάλιν, για ακόμα ένα παράδειγμα από τα άπειρα...

Όλοι οι παλιάνθρωποι της ιστορίας των ανθρώπων είχαν και πολλούς οπαδούς.

Οι πλείστοι των ανθρώπων παλιάνθρωποι! Γνωστό αυτό και βέβαιο…

Σαν τον Τραμπ...

Ή μήπως δεν είναι παλιάνθρωποι;

........................................................

Δημήτρης Βίκτωρ



Σάββατο 28 Ιουνίου 2025

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ

 «Αν ψάχνεις τον Θεό πήγαινε μέσα σε έναν πόλεμο για να τον βρεις. Εκεί, Θεός είναι ο ίδιος ο Πόλεμος»

 Η ζωή του ανθρώπου αρχίζει πάντα με έναν πόλεμο: εκείνον της γέννησης. Από τη μήτρα του σκοταδιού στην έκθεση του φωτός, από την ασφάλεια στην αναμέτρηση, ο πρώτος μας αναστεναγμός είναι ήδη μια κραυγή μάχης. Δεν γνωρίσαμε ποτέ τον κόσμο παρά μόνο μέσα από τη σύγκρουση — πρώτα με το σώμα, μετά με τους άλλους, έπειτα με τον ίδιο μας τον εαυτό.

 Η ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας μακρύς κατάλογος συγκρούσεων. Πίσω από κάθε πρόοδο, κάθε τέχνη, κάθε νόμο και κάθε λέξη, κρύβεται ένας πόλεμος – υλικός ή πνευματικός. Οι αυτοκρατορίες χτίστηκαν επάνω σε κραυγές και κατέρρευσαν μέσα σε ουρλιαχτά. Οι θρησκείες, οι επιστήμες, οι πολιτισμοί δεν γεννήθηκαν από τη γαλήνη αλλά από την ένταση, τον ανταγωνισμό, την ανάγκη για κυριαρχία ή σωτηρία. Αν απογυμνώσεις τον άνθρωπο από το ένστικτο της σύγκρουσης, δεν απομένει παρά μια άδεια μορφή, ένα είδος που ζει από φόβο και όχι από βούληση.

 Ο άνθρωπος, στην αληθινή του φύση, δεν είναι ειρηνοποιός· είναι δημιουργός μέσα από την καταστροφή. Ο πόλεμος δεν είναι μια παρένθεση στη φυσική του κατάσταση — είναι το καμίνι που σφυρηλατεί την ελευθερία, την ταυτότητα, το μεγαλείο. Ό,τι αξίζει να ονομαστεί αληθινό έχει δοκιμαστεί πρώτα στη φωτιά του αγώνα.

 Αν ψάχνεις τον Θεό, μην κοιτάς στα ιερά των ναών· εκεί ζει το είδωλο της προσδοκίας, όχι η αλήθεια. Ο Θεός, αν υπάρχει, ανασαίνει μέσα στις εκρήξεις. Είναι παρών στον πυρετό της μάχης, στις πληγές, στον ιδρώτα, στον πανικό της ύπαρξης που κινδυνεύει. Δεν είναι παρηγορία, είναι πρόκληση. Δεν προστατεύει, απαιτεί.

 Στην αληθινή σύγκρουση, ο άνθρωπος γνωρίζει το βάθος του. Εκεί, μπροστά στην πιθανότητα του θανάτου, πέφτουν οι προσωπίδες της καθημερινότητας. Όταν δεν υπάρχει τίποτα να προσποιηθείς και όλα να υπερασπιστείς, τότε συναντάς το απόλυτο — αυτό που άλλοι ονόμασαν Θεό. Αλλά δεν είναι πρόσωπο. Δεν έχει όνομα. Είναι η ίδια η ένταση της ύπαρξης, η βούληση να είσαι, να σταθείς, να συνεχίσεις.

 Ο πόλεμος, φυσικά, δεν περιορίζεται στο πεδίο μάχης. Είναι παρών σε κάθε μας απόφαση, σε κάθε στιγμή που το “ναι” μας αντιστέκεται στο “όχι” των άλλων. Είναι παρών στην ποίηση που διεκδικεί λέξεις από το χάος, στην τέχνη που προκαλεί το βλέμμα, στην αγάπη που διαπραγματεύεται την υποταγή και την ελευθερία. Ο πόλεμος είναι παντού. Δεν τελειώνει όταν σιγούν τα όπλα — απλώς αλλάζει μορφή.

 Όσοι θέλουν να χτίσουν δίχως να γκρεμίσουν, να ζήσουν δίχως να χάσουν, να εξελιχθούν δίχως να συγκρουστούν, επιθυμούν έναν άνθρωπο που δεν υπάρχει. Η ειρήνη δεν είναι το αντίθετο του πολέμου — είναι η παύση ανάμεσα στις αναμετρήσεις. Είναι η σιωπή πριν το επόμενο βήμα στο σκοτάδι.

 Η ιστορία των ανθρώπων είναι ο πόλεμος — γιατί ο άνθρωπος είναι κίνηση, πάθος, υπέρβαση. Όσο επιθυμεί, όσο δημιουργεί, όσο διεκδικεί το απρόσιτο, θα πολεμά. Όχι για να καταστρέψει, αλλά για να γεννήσει. Και σ’ αυτό το πεδίο, ο πόλεμος είναι ιερός: όχι ως λατρεία της βίας, αλλά ως αλήθεια της φύσης.

 Ο Θεός εκεί δεν έρχεται να σώσει κανέναν. Εμφανίζεται μόνον όταν Τον αξίζεις. Και τότε δεν λέει τίποτα. Απλώς στέκεται δίπλα σου, ματωμένος κι Αυτός — ο ίδιος ο Πόλεμος.

Δημήτρης Βίκτωρ

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025

Το θαύμα των επιτυχόντων στις εξετάσεις

Τα θαύματα κρατούν τρεις μέρες!
Τώρα που καταλάγιασαν κάπως οι ζητωκραυγές και τα συγχαρητήρια για τους επιτυχόντες, ας έρθουμε στην πραγματικότητα.

Οι γονείς, ανοήτως, πιστεύουν ότι έπιασαν τον πρώτο λαχνό και κομπάζουν, (δίκαια οι συμπαθείς), πως οι κόποι τους δεν πήγαν χαμένοι και πως επιτέλους τα παιδιά τους τα ξεχωριστά, πέρασαν και εξασφάλισαν το μέλλον τους. Τους ζηλεύουν γι’ αυτό και πολλοί, αλλά αυτό είναι μια επιπλέον ηδονή!
Η επιτυχία τα σαρώνει όλα.
Από την άλλη, οι επιτυχόντες αφελώς πιστεύουν τα ίδια και ετοιμάζονται να την κοπανήσουν από το σπίτι, να απολαύσουν την ελευθερία με δικαίωμα και σιγουριά ότι καθάρισαν επί τέλους για το μέλλον τους!
Μερικοί σφάξανε αρνιά και οι υπόλοιποι θα αγοράσουν και το πρώτο αυτοκίνητο σαν δώρο στο κανακάρικο.
Ωραία όλα αυτά.
Για να το διαπιστώσετε πως έτσι ακριβώς θα συμβεί, δεν έχετε παρά να βάλετε μια αγγελία που να ζητάτε γκαρσόνια, αποθηκάριους, κουβαλητές  για αγγαρείες...
Ξέρετε τι θα συμβεί;
Θα πλακώσουν όλοι οι πτυχιούχοι των περασμένων ετών και θα παρακαλούν να προσληφθούν με 250-300€ το μήνα!
Οι υπόλοιποι, οι έξυπνοι το δούλεψαν αλλιώς και έφυγαν για τον παράδεισο του εξωτερικού... Τις ταλεντάρες βέβαια, τις αρπάξανε αμέσως οι ξένοι. Οι υπόλοιποι με μέσον από το μπαμπά, κάπου θα βολευτούν... (Αυτοί οι τελευταίοι μάλιστα, γυρίζουν στην πατρίδα αργότερα και μας κυβερνούν!...)
Για τους άλλους, τους πολλούς τώρα:
Πηγαίνετε λοιπόν, σε μια πλατεία των Βρυξελλών για παράδειγμα... Εκεί θα δείτε τα ελληνόπουλα να κάθονται στις πλατείες πίνοντας βαριεστημένα καφέδες και μπύρες, περιμένοντας μήπως και προσληφθούν κάπου, αφού στέλνουν καθημερινά όγκους βιογραφικών σε διάφορους...

Αυτά τα λίγα για τους αφελείς γονείς, που αποβλακώνουν τα παιδιά τους για να ξεμπερδεύουν από αυτά, αλληθωρίζοντας από την πραγματικότητα.
Τελικά όλοι βολεύονται κάπως και επιζούν.

Όλοι ζητωκραυγάζουν γιατί περνούν τις εξετάσεις της αφέλειας!...



***( Τα υπόλοιπα στο βιβλίο «Εξουσία Βλαχάρα»)  
*** Το βιβλίο θα το βρείτε στις ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΟΤΑΝ - Ιπποκράτους 15  - Τηλ.: 210-38.00.259





Τετάρτη 25 Ιουνίου 2025

"ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ"


 

"ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ" - "TIME'S MORAL" - Ποίημα: Δημήτρης Βίκτωρ - Απαγγ...

ΧΑΙΡΕ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΕ...............!







 

" ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ " - Ποίημα του Δ. Βίκτωρ - Απαγγέλλει ο Κωνσταντίνος Τζο...

"I GROW OLDER" - Poem: Dimitris Victor - Recitation: Katerina Anghelaki-...

" ΗΡΘΑΝ ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ " ----- Ποίημα: Δημήτρης Βίκτωρ ---- Απαγγελία: Κ...

" ΜΕΓΑΛΩΝΩ" - Ποίημα:Δημήτρης Βίκτωρ --- Απαγγελία: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρο...

" WHO AM I " -Poem - D. VICTOR - Recitation: Konstantinos Tzoumas - ...

" ΑΔΡΑΞΕ " - Ποίημα του Δ. Βίκτωρ - Απαγγέλλει ο Κωνσταντίνος Τζούμας

"ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ" - Ποίημα:Δημήτρης Βίκτωρ -- Απαγγελία: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρο...

" ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ " ----- Ποίημα: Δημήτρης Βίκτωρ ----- Απαγγελία: Κωνσταν...

Αντίο Κωνσταντίνε..... Χαίρε, καλέ μου φίλε..............


 

" ΜΕΓΑΛΩΝΩ " ------ Ποίημα: Δημήτρης Βίκτωρ ------ Απαγγελία: Κωνστα...

Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025

Η ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΟΥΡΓΕΛΩΝ

Είναι να απορεί κανείς πώς καταλήξαμε να δίνουμε βήμα και αξιώματα σε κάθε λογής «σούργελο» που επιπλέει στο θολό τέλμα της δημόσιας ζωής. Κατά κάποιον μαγικό τρόπο, οι πιο ανέμελοι, οι πιο ανίδεοι, οι πιο προκλητικά αστοιχείωτοι τύποι έχουν καταφέρει να φορούν τη μάσκα του σοβαρού προσώπου και να παριστάνουν τους ειδήμονες. Η τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα από φωνακλάδες «ξερόλες» που νομίζουν ότι οι ίδιες οι ανοησίες τους είναι η επιτομή της σοφίας.

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν τα αμέτρητα μεγάλα λόγια δεν συνοδεύονται από κανένα ουσιαστικό έργο. Μερικοί από αυτούς, με μια αυτάρεσκη ειρωνεία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο, διατυμπανίζουν τις «πλούσιες γνώσεις» τους κι όμως στην πράξη αποδεικνύονται ικανοί μόνο να δημιουργούν φασαρία και διχόνοια. Με πρόσχημα την «δημοκρατία» ή –ακόμα χειρότερα– την «δικαιοσύνη», εκτοξεύουν ύβρεις και ψεύδη, κατηγορώντας τους πάντες και τα πάντα εκτός από τον εαυτό τους. Δικάζουν και καταδικάζουν με την εμπάθειά τους και την βλακεία τους, ενώ συγχρόνως σκίζουν τα ιμάτιά τους για απονομή δικαιοσύνης. Έτσι, σε ένα αλλόκοτο παιχνίδι προπαγάνδας, οι πραγματικοί προβληματισμοί και οι σοβαρές συζητήσεις αντικαθίστανται από κενά συνθήματα, ύβρεις και κουτσομπολιά της γειτονιάς.

Όταν δε, κάποιοι «κομπογιαννίτες της πολιτικής» βρεθούν σε θέσεις εξουσίας, παίρνουμε ένα δείγμα από το τι σημαίνει «σούργελο» που έχει και λόγο αποφασιστικό. Με περισσή αλαζονεία, παραμερίζουν ειδικούς, αγνοούν επιστήμονες και δυσφημούν όσους τολμούν να τους αμφισβητήσουν. Ξεφουρνίζουν ακατάπαυστα «σχέδια δράσης» που θυμίζουν φθηνή κωμωδία, ενώ η κοινωνία μένει να προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, πληρώνοντας τις συνέπειες της ανευθυνότητας και του λαϊκισμού τους.

Η αλήθεια είναι πως η επικράτηση των σούργελων δεν ήρθε από τη μια μέρα στην άλλη. Χρόνια τώρα καλλιεργείται μια κουλτούρα στην οποία επιβραβεύονται οι φωνασκίες, οι απλοϊκές ατάκες και ο «χαβαλές» χωρίς αντίκρισμα. Κι ενώ οι σοβαρές φωνές δυσκολεύονται να ακουστούν μέσα στον θόρυβο του δήθεν εντυπωσιασμού, οι «τεχνίτες του ψεύδους και της κοροϊδίας» απλώνουν ανεμπόδιστα τα δίχτυα τους. Ίσως, τελικά, αντί να γκρινιάζουμε για την άνοδο των σούργελων, θα έπρεπε να προβληματιστούμε για το γιατί τους δώσαμε εμείς οι ίδιοι τόσα χειροκροτήματα και τόσο εύκολο έδαφος για να ριζώσουν.

Όταν δε συμβεί κάποιο έκτακτο γεγονός, δυστύχημα ή τραγωδία, τότε τα σούργελα κυριαρχούν και οι ατυχώς αδικημένοι και πενθούντες μετατρέπονται, δυστυχώς και ξανά δυστυχώς και αυτοί σε σούργελα!
Ευτυχώς όχι όλοι!

Δημήτρης Βίκτωρ

Σάββατο 14 Ιουνίου 2025

Η ρίζα της ανθρώπινης συμπεριφοράς

«Η ρίζα της ανθρώπινης συμπεριφοράς βρίσκεται στην πίστη και στην επιλεκτική αγάπη που δημιουργεί και το επιλεκτικό μίσος»

Η συγκεκριμένη ρήση συνοψίζει έναν από τους πλέον αμφίδρομους άξονες της ανθρώπινης ύπαρξης: την πίστη και την αγάπη, που μπορούν να αναδείξουν ό,τι καλύτερο, αλλά και ό,τι χειρότερο, κρύβεται μέσα μας. Η έννοια της “επιλεκτικής αγάπης” υπονοεί ταυτόχρονα έναν φραγμό απέναντι σε όσους δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτό τον “κύκλο εμπιστοσύνης”, και ανοίγει τον δρόμο για το “επιλεκτικό μίσος”, μια στάση πιο καταστροφική αλλά, συχνά, πηγάζουσα από τα ίδια ψυχολογικά και κοινωνικά θεμέλια.

Η πίστη δεν περιορίζεται σε θρησκευτικά ή μεταφυσικά πλαίσια. Μπορεί να εννοηθεί ως εμπιστοσύνη σε αξίες, σε ανθρώπους, σε συστήματα ιδεών ή ακόμα και στον ίδιο μας τον εαυτό. Είναι η κινητήριος δύναμη πίσω από πολλές πράξεις, καθώς μας ωθεί να δρούμε με βάση αυτά που θεωρούμε “αληθινά” ή “ορθά”.

Στις ανθρώπινες ομάδες, η πίστη καθορίζει τις “πτυχές ταυτότητας”: Ανήκουμε σε μια ομάδα επειδή μοιραζόμαστε κοινές αντιλήψεις, πολιτισμικές αξίες ή θρησκευτικές πεποιθήσεις. Αυτό ενισχύει τη συνοχή της ομάδας, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί και διαχωριστικές γραμμές με άλλες.

Η πίστη προσφέρει σιγουριά και σταθερότητα σε έναν κόσμο αβεβαιότητας. Μέσα από την εμπιστοσύνη σε κάτι ανώτερο ή σε ένα κοινό ιδανικό, νιώθουμε ότι η ύπαρξή μας έχει νόημα. Ωστόσο, εκεί όπου ριζώνει βαθιά η πίστη, συχνά εμφανίζεται και η τάση να απορρίπτουμε αυτό που την αμφισβητεί, οπότε αρχίζει ο μηχανισμός της “επιλεκτικής” συσχέτισης με τους άλλους.

Η αγάπη θεωρείται από πολλές θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύματα η ανώτερη αρετή. Τι συμβαίνει όμως όταν η αγάπη αυτή δεν είναι καθολική, αλλά επιλεκτική;

Από τη φύση μας, τείνουμε να δείχνουμε εντονότερα τα αισθήματά μας σε όσους αισθανόμαστε κοντά. Η οικογένεια, οι στενοί φίλοι, οι σύντροφοι, οι ομοϊδεάτες λειτουργούν ως πυρήνες στους οποίους δίνουμε προτεραιότητα. Το συναίσθημα της ασφάλειας μάς οδηγεί να προστατεύουμε αυτούς που ανήκουν στον “κύκλο” μας.

Αν όμως ο κύκλος αυτός γίνει πολύ στενός ή δυσμενώς ορισμένος, όποιος μένει εκτός μπορεί να θεωρηθεί αδιάφορος ή ακόμα και “εχθρικός”. Έτσι, αντί η αγάπη να είναι γέφυρα, γίνεται τείχος, διαχωρίζοντας εμάς από τους “άλλους”. Η ρίζα αυτής της διάκρισης βρίσκεται στη βαθύτερη πεποίθηση ότι “δικός μας” είναι μόνο εκείνος που σκέφτεται ή ζει όπως εμείς.

Όταν η πίστη μας και η αγάπη μας στήνουν τείχη γύρω μας, το επόμενο βήμα – κάποτε αθέλητο, άλλοτε συνειδητό – είναι να βλέπουμε με αντιπαλότητα όσους βρίσκονται έξω από αυτά. Εδώ γεννιέται το επιλεκτικό μίσος.

Σε μια κοινωνική δομή, η αίσθηση του “ανήκειν” συνοδεύεται και από την αίσθηση του “διαφορετικού” ή “ξένου”. Όταν η ταυτότητά μας χτίζεται αποκλειστικά πάνω σε μία πίστη ή μία ιδεολογία, και ορθώνουμε τείχη γύρω μας, τότε εκείνοι που διαφωνούν ή αμφισβητούν τα πιστεύω μας αντιμετωπίζονται σαν απειλή. Αυτό το αίσθημα απειλής πυροδοτεί την εχθρότητα.

Όσο περισσότερο επενδύουμε σε μια πίστη, τόσο πιο δύσκολο είναι να δεχτούμε ότι υπάρχει εναλλακτική οπτική. Έτσι, το μίσος συνήθως εμφανίζεται ως “φυσική” συνέπεια της προσπάθειας να προστατεύσουμε την ταυτότητά μας. Η επιλεκτική αγάπη επομένως μπορεί να γίνει ο προθάλαμος της απέχθειας προς ό,τι διαφέρει από τον δικό μας τρόπο σκέψης ή ζωής.

Η δήλωση για τη ρίζα της ανθρώπινης συμπεριφοράς μπορεί να μοιάζει απαισιόδοξη, όμως αποτυπώνει μια πραγματικότητα που συναντάμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Εναπόκειται στο άτομο αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία να διευρύνει τους ορίζοντές του και να μετατρέψει την “επιλεκτική αγάπη” σε μια πιο ανοιχτή και ανεκτική στάση.

Εάν αναγνωρίσουμε ότι ο “κύκλος” μας δεν είναι παρά μια κατασκευή της αντίληψης, μπορούμε να καλλιεργήσουμε την ικανότητά μας να ταυτιζόμαστε με ανθρώπους που φαινομενικά δεν ταιριάζουν στα “πρότυπά” μας. Η ενσυναίσθηση σπάει τους φραγμούς του επιλεκτικού μίσους.

 Η πίστη, αντί να είναι ένα κλειστό δόγμα, μπορεί να παραμένει ανοιχτή στην αμφισβήτηση. Η “ζωντανή” πίστη, που ξέρει να ακούει, να μαθαίνει και να προσαρμόζεται, παύει να αισθάνεται ότι απειλείται από τη διαφορετικότητα.

Πολλές φιλοσοφικές και θρησκευτικές παραδόσεις καλούν σε μια αγάπη οικουμενική, που δεν αναγνωρίζει σύνορα φυλής, θρησκείας ή κοινωνικής θέσης. Αυτή η διεύρυνση είναι ένα συνεπές μονοπάτι προς την υπέρβαση των συγκρούσεων που προκύπτουν από την επιλεκτική αγάπη και το μίσος.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πράγματι βαθιά συνδεδεμένη με όσα πιστεύουμε και με το πώς “εκφράζουμε” την αγάπη μας σε ορισμένες ομάδες ή πρόσωπα. Όμως, όσο παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε μια πίστη που ορίζει αποκλειστικές “ζώνες” αγάπης, τόσο αφήνουμε περιθώριο στην απέναντι πλευρά: το επιλεκτικό μίσος.

Η πρόκληση για τον άνθρωπο είναι να αναγνωρίσει πως πίσω από κάθε κλειστή πίστη και κάθε επιλεκτική αγάπη κρύβεται ο φόβος του “διαφορετικού” και του “άγνωστου”. Αν μπορέσουμε να μετατρέψουμε τον φόβο σε γνώση και κατανόηση, θα ανοίξει ο δρόμος προς μια πίστη που δεν χωρίζει, αλλά ενώνει, και μια αγάπη που δεν είναι αποκλειστική, αλλά πανανθρώπινη. Είναι η στιγμή που η ρίζα της συμπεριφοράς μας παύει να γεννά διχασμό και γίνεται δημιουργική δύναμη που μας φέρνει πιο κοντά, αντί να μας απομακρύνει.

Δημήτρης Βίκτωρ 



Δευτέρα 2 Ιουνίου 2025

Περί θαύματος και αποχαιρετισμού των πάντων

«Κάθε στιγμή είναι συμμετοχή στο θαύμα. Κάθε μέρα είναι αποχαιρετισμός στα πάντα»

Η φράση αυτή συμπυκνώνει δύο μεγάλες αλήθειες της ανθρώπινης εμπειρίας. Από τη μια, αναφέρεται στο «θαύμα» που εμπεριέχει κάθε στιγμή, κι από την άλλη, μιλά για τον διαρκή «αποχαιρετισμό» που φέρνει μαζί του το πέρασμα του χρόνου. Αυτός ο διττός χαρακτήρας εκφράζει την αέναη εναλλαγή ανάμεσα στην ομορφιά της ύπαρξης και τη φθορά της.

Σε κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας, κρύβεται ένα είδος θαύματος, το οποίο συχνά παραβλέπουμε. Είναι η μοναδικότητα αυτής της στιγμής, η αίσθηση της ζωντάνιας, η αναπνοή, η επικοινωνία με τους άλλους, η δυνατότητα να αισθανθούμε, να σκεφτούμε, να φανταστούμε. Όλα αυτά, όταν τα παρατηρήσουμε με νηφαλιότητα, φανερώνουν τη μαγεία που διαπερνά την καθημερινότητα.

Πέρα από οποιαδήποτε θρησκευτική ή υπερφυσική διάσταση, το «θαύμα» εδώ μπορεί να ερμηνευτεί φιλοσοφικά ως η άπειρη πολυπλοκότητα του κόσμου. Κάθε μας βλέμμα, κίνηση ή σκέψη είναι αποτέλεσμα εκατομμυρίων αόρατων αλυσίδων αιτίου-αποτελέσματος. Όταν το αντιληφθούμε, μπορούμε να νιώσουμε βαθιά ευγνωμοσύνη που υπάρχουμε και συμμετέχουμε σε κάτι τόσο θεμελιώδες.

Εφόσον ζούμε μέσα στον χρόνο, οτιδήποτε εμφανίζεται και ανθίζει, αργά ή γρήγορα δύει. Κάθε μέρα, συμβολικά και κυριολεκτικά, κλείνει έναν κύκλο. Σηματοδοτεί το τέλος όσων ζήσαμε, αισθανθήκαμε, ελπίσαμε ή φοβηθήκαμε μέχρι τη δύση του ηλίου. Οι «αποχαιρετισμοί» αυτοί δεν είναι απαραίτητα δραματικοί ή τραγικοί· είναι όμως αναπόφευκτοι.

Ο αποχαιρετισμός στα πάντα μάς υπενθυμίζει την περατότητα της ζωής, τη φθαρτότητα όλων των πραγμάτων. Είναι μια διαρκής υπενθύμιση να μην προσκολλόμαστε σε ό,τι θεωρούμε σταθερό, γιατί τίποτα δεν είναι πραγματικά αμετάβλητο. Μέσα από αυτό το καθημερινό «αντίο», έρχεται η επίγνωση ότι δεν μπορούμε να κρατήσουμε τίποτα για πάντα. Μπορούμε, όμως, να τιμήσουμε αυτό που ζήσαμε, διότι γνωρίζουμε πως αργά ή γρήγορα θα το αποχαιρετήσουμε.

Η ταυτόχρονη ύπαρξη του «θαύματος» και του «αποχαιρετισμού» λειτουργεί σαν μια φιλοσοφική υπενθύμιση ότι στη ζωή δεν υπάρχουν μόνο αμιγείς χαρές ή λύπες—υπάρχει πάντοτε ένα μωσαϊκό εμπειριών που διαδέχονται η μία την άλλη. Το παροδικό της ζωής, η φθορά, λειτουργεί ως υπόβαθρο που κάνει το «θαύμα» ακόμα πιο έντονο. Κι από την άλλη, η επίγνωση του θαύματος δίνει νόημα στο γεγονός ότι θα χρειαστεί να πούμε «αντίο» σε όσα αγαπήσαμε.

Οι δυο αυτές δυνάμεις—η δημιουργική και η φθαρτική—δεν είναι αντίθετες μεταξύ τους, αλλά αλληλοσυμπληρώνονται. Χωρίς το φθαρτό, δεν θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε το πολύτιμο της στιγμής. Χωρίς το θαύμα, ο αποχαιρετισμός θα ήταν ίσως ανυπόφορος.

Η συγκεκριμένη αντίληψη του χρόνου και της εμπειρίας είναι παρούσα σε διάφορες φιλοσοφικές και πνευματικές παραδόσεις. Οι Στωικοί, για παράδειγμα, τονίζουν τη σημασία της εσωτερικής γαλήνης μπροστά στη διαρκή μεταβολή. Οι βουδιστικές διδασκαλίες υπενθυμίζουν τη ματαιότητα της προσκόλλησης, αφού η πραγματικότητα είναι συνεχής ροή. Εδώ, το αποφθεγματικό «κάθε στιγμή είναι συμμετοχή στο θαύμα» αντηχεί με την προσεκτική παρατήρηση του παρόντος, ενώ το «κάθε μέρα είναι αποχαιρετισμός στα πάντα» συνοψίζει το εφήμερο της ύπαρξης.

Στρέφουμε την προσοχή μας στα μικρά, απλά πράγματα, όπως η αναπνοή, το φως του ήλιου, η επικοινωνία. Μέσα σε αυτά, ανακαλύπτουμε το «θαύμα» που πολλές φορές αγνοούμε.
Αναγνωρίζουμε ότι κάθε μέρα κλείνει έναν κύκλο—συμβολικά αποχαιρετούμε όσα ζήσαμε. Με αυτή την υπενθύμιση, επιλέγουμε να ζήσουμε με λιγότερες τύψεις και περισσότερη ευγνωμοσύνη.
Απελευθερωνόμαστε από την προσπάθεια να κρατήσουμε τα πάντα αμετάβλητα. Η ζωή ρέει, κι εμείς μαζί της, απολαμβάνοντας όσα φέρνει το παρόν.

Συνοψίζοντας, ο συνδυασμός του θαύματος της στιγμής και του καθημερινού αποχαιρετισμού αναδεικνύει πόσο βαθιά και πολύπλοκη είναι η ζωή. Η επίγνωση της παροδικότητας μάς ωθεί να ανακαλύψουμε τη μαγεία μέσα στο παρόν και να προσεγγίσουμε την ύπαρξή μας με ανοιχτή καρδιά και νου. Έτσι, κάθε στιγμή γίνεται πολύτιμη· γίνεται ένα αληθινό θαύμα, ακόμα κι αν ξέρουμε ότι αργά ή γρήγορα θα το αποχαιρετήσουμε.

Δημήτρης Βίκτωρ