Λάμνουμε μέσα σε μια θάλασσα φρίκης

 «Λάμνουμε μέσα σε μια θάλασσα φρίκης. Κάποιες φορές ανασαίνουμε και κάποιες άλλες παίρνουμε βαθιές ανάσες»

Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται μια υπαρξιακή εμπειρία όπου ο άνθρωπος καλείται να πλεύσει – ή και να παλέψει – μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αντιξοότητες, απειλές και φόβους. Η «θάλασσα φρίκης» δεν αποτελεί απαραίτητα μια καταστροφική καταδίκη, αλλά μάλλον μια μεταφορά για τις πολλαπλές δοκιμασίες της ζωής: σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές. Με άλλα λόγια, το «φρικτό» μπορεί να είναι τόσο τα συλλογικά δεινά του κόσμου (πόλεμοι, αδικίες, φτώχεια) όσο και οι βαθύτερες, προσωπικές αγωνίες που βιώνουμε σε ατομικό επίπεδο.

Το ρήμα «λάμνουμε» υποδηλώνει μια συνεχή προσπάθεια κίνησης. Δεν επιπλέουμε απλώς παθητικά, αλλά τραβάμε κουπί – με πιο έντονο ή πιο χαλαρό ρυθμό – για να προχωρήσουμε μέσα στη «θάλασσα φρίκης». Εκεί που άλλοτε η καθημερινότητα μάς επιτρέπει να αναπνέουμε σε πιο ήρεμους ρυθμούς, εμφανίζονται στιγμές όπου χρειάζεται να πάρουμε βαθιές ανάσες: να αντέξουμε το άγχος, να γεμίσουμε τα πνευμόνια μας με την απαραίτητη ζωτική δύναμη, ώστε να αντιμετωπίσουμε κύματα που απειλούν να μας καταπιούν.

Το πέρασμα από την απλή αναπνοή στην «βαθιά ανάσα» συμβολίζει την εσωτερική ενεργοποίηση του ανθρώπου. Όταν τα προβλήματα συσσωρεύονται, όταν τα αρνητικά συναισθήματα ή τα εξωτερικά συμβάντα μας πιέζουν, μια βαθιά ανάσα γίνεται αφετηρία για να κρατηθούμε. Η ζωή, μολονότι σκληρή, απαιτεί διαρκή προσαρμοστικότητα: άλλοτε αρκεί μια απλή, σταθερή ρουτίνα για να διατηρούμε την ηρεμία μας, άλλοτε επιβάλλεται να βρούμε εκείνη την επιπλέον ψυχική δύναμη που επιτρέπει την υπέρβαση.

Αν και στοχασμοί γύρω από τη φρίκη μπορούν να οδηγήσουν σε σκοτεινά μονοπάτια απαισιοδοξίας, δεν παύει να υπάρχει και μια δημιουργική διάσταση. Οι προκλήσεις τείνουν να ξεκλειδώνουν δεξιότητες και αντοχές που ίσως αγνοούσαμε πως διαθέτουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, η «θάλασσα φρίκης» δεν είναι απλώς ένα σκηνικό τρόμου, αλλά πεδίο δοκιμασίας και αυτογνωσίας. Εκεί δοκιμάζονται τα όρια μας: παραμένουμε αμέτοχοι ή επιστρατεύουμε το σθένος και την εφευρετικότητά μας;

Σημαντικό, βέβαια, είναι να θυμόμαστε ότι, όπως κάθε θάλασσα, έτσι και η θάλασσα της φρίκης δεν είναι πάντα τρικυμιώδης. Υπάρχουν περίοδοι νηνεμίας, μικρές ανάσες όπου ο ορίζοντας φαίνεται καθαρός. Τότε το «λάμνουμε» γίνεται ήρεμη πλεύση, ελπίδα πως ίσως οι συνθήκες βελτιώνονται. Αυτή η εναλλαγή μεταξύ συντριπτικής αβεβαιότητας και σπάνιας ηρεμίας, αποτελεί μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας: κάθε φορά που καταφέρνουμε να προχωρήσουμε, ακόμα και με ένα μόνο κουπί, φέρνουμε τη ζωή ένα βήμα πιο πέρα από τον τρόμο.

Τελικά, η εικόνα του ανθρώπου που λάμνει σε μια θάλασσα φρίκης υποδεικνύει μια κατάσταση αέναου αγώνα. Ωστόσο, σε αυτόν τον αγώνα, υπάρχει πάντα μια αναπνοή – βαθιά ή πιο ρηχή – που καθορίζει τον ρυθμό της επιβίωσης και της ελπίδας. Η φρίκη μπορεί να φωλιάζει παντού, μα εξίσου πανταχού παρούσα είναι και η ανθρώπινη ικανότητα να αντέχει, να συνεχίζει, να δίνει νόημα στο ταραγμένο τοπίο της ζωής. Κάπως έτσι, η κάθε «ανάσα» γίνεται ένδειξη ότι εμείς, οι εύθραυστοι αλλά αποφασισμένοι ταξιδιώτες, έχουμε τον τρόπο να διασχίσουμε και την πιο τραχιά θάλασσα.

Δημήτρης Βίκτωρ