ΠΕΡΙ ΘΡΗΝΟΥ

«Ο θρήνος είναι και για την απώλεια μιας ακόμη πηγής ενέργειας μέσα στην ανθρωπότητα»

Ο θρήνος δεν είναι απλώς η εκδήλωση της λύπης· είναι μια βαθύτερη αναγνώριση πως κάτι μέσα στην κοσμική ροή έσβησε. Κάθε άνθρωπος, κάθε ψυχή που αναχωρεί, είναι μια μοναδική μορφή ενέργειας — ένας συνδυασμός σκέψης, συναισθήματος και βούλησης που δεν θα επαναληφθεί. Όταν ο άνθρωπος θρηνεί, δεν πενθεί μόνο την απουσία ενός προσώπου· πενθεί την απώλεια μιας εσωτερικής φλόγας που συνέβαλλε, έστω αδιόρατα, στην ισορροπία του κόσμου. Ο θρήνος, στην ουσία του, είναι μια ήσυχη αποδοχή πως η συνολική ενέργεια της ανθρωπότητας έχει μειωθεί, πως ένα κύτταρο του παγκόσμιου πνεύματος έχει σιγήσει. Μέσα από αυτήν τη σιωπή, ο άνθρωπος καλείται να σταθεί ακίνητος, να δεχθεί τη φθορά ως φυσικό νόμο, και να συνεχίσει χωρίς παράπονο· διότι έτσι μόνο συντηρείται η αρμονία του όλου.

Κι όμως, πίσω από αυτή τη γαλήνια αποδοχή, υποβόσκει μια κραυγή. Ο θρήνος είναι επίσης εξέγερση· είναι η στιγμή που η ζωή συνειδητοποιεί την ίδια της τη σπατάλη. Η απώλεια δεν είναι μόνο φυσική ανάγκη· είναι τραγωδία δημιουργική. Κάθε θρήνος γεννά την επιθυμία να αντικατασταθεί το χαμένο με κάτι ανώτερο, να αναγεννηθεί η ενέργεια σε νέα μορφή, πιο φωτεινή, πιο τολμηρή. Όταν ο άνθρωπος κατανοήσει πως ο χαμός μιας ψυχής σημαίνει απώλεια δύναμης για το είδος του, τότε θα πάψει να θρηνεί παθητικά· θα αρχίσει να δημιουργεί ενεργά, να γεμίζει τα κενά με τη δική του πνοή. Ο θρήνος τότε γίνεται μια ώθηση προς τη μεταμόρφωση, ένας μηχανισμός της φύσης για να γεννηθούν νέες μορφές δύναμης.

Η απώλεια, λοιπόν, δεν είναι μόνο θλίψη· είναι πρόκληση. Αν κάθε θρήνος αφαιρεί από την ανθρωπότητα μια πηγή ενέργειας, τότε κάθε πράξη δημιουργίας είναι μια απάντηση στο κενό αυτό. Όποιος το κατανοεί, δεν καταποντίζεται στη μελαγχολία· στέκεται επάνω της και αντλεί από αυτήν νέα ισχύ. Η ζωή δεν ανέχεται στασιμότητα· απαιτεί μεταμόρφωση.
Ο θρήνος είναι η στιγμή που ο κόσμος μας προκαλεί να αναπληρώσουμε ό,τι χάθηκε, όχι με δάκρυ, αλλά με φλόγα. Κι έτσι, μέσα από τον πόνο της απώλειας, η ανθρωπότητα ξαναγεννιέται — πιο συνειδητή, πιο δυνατή, πιο έτοιμη να ξεπεράσει τον ίδιο της τον εαυτό.

Δημήτρης Βίκτωρ